Che Guevara

Ernesto (Che) Guevara, i njohur edhe si Komandante Che, (14 Qershor[1] 1928 Rosario, Argjentina - 9 tetor 1967, La Hinguera, Bolivia) është hero i Amerikës Latine dhe një nga figurat më të shumë-njohura të shekullit të 20-të. Nofkën "Che" e mori nga bashkëluftëtarët kubanë në Meksikë sepse pëdorte shpesh si çdo argjentinas fjalën "Che", një nocion i barabartë me "Hej". Guevara mori pjesë në revolucionin e Kubës në krahë të Fidel Kastros në vitin 1959 për rrëzimin e regjimit të diktatorit të atëhershëm Batista.
Ernesto Guevara lindi nga Celia de la Serna dhe Ernesto Guevara Lynch më 14 qershor të vitit 1928 në Rozario të Argjentinës dhe vdiq më 8 tetor të vitit 1966 në fshatin La Higera të Bolivisë. Që nga ajo ditë Che Guevara kaloi në pavdekshmëri dhe u bë legjend dhe simbol për miliona të rinj në botë. Fjala e tij më e preferuar ishte: Hasta La Victoria Siempe! (sq. Deri në fitore përgjithmon!). Figura e tij u lidh me figurën e atij njeriu që nuk mposhtet kurrë përpara ç'do të keqeje që mund ti vijë, dhe lufton deri në fund për idealet e tij.

Gjatë viteve 1945 - 1952 u transferua në Buenos Aires bashkë me familjën e tij për të vazhduar shkollën e lartë për mjekësi. Në vitin 1952 në moshën 23 vjecare vendosi të bëjë udhetimin e tij të parë (rreth 4.500 km) për të vizituar kontinentin e amerikës latine bashkë me mikun e tij Alberto Granado. Në vitin 1953 diplomoi për mjeksi dhe vendos të bëjë një udhëtim tjetër këtë herë me një shokë tjetër Calica Ferrer. Fillon të interesohet për politikën dhe filloi ti afrtohej ideve marksiste.
Gjatë viteve 1954-1956 u njoh me Hilda Gadea që më pas u martua me të në vitin 1956. Më vonë kaloi në Meksikë ku u njoh me Fidel Kastron.
Gjatë viteve 1957-1958 u krijua kolona e dytë revolucionare me Fidel Kastron ku mori pjesë në pushtimin e Siera Maesta-s dhe në sulmin e Santa Clares.
Gjatë viteve 1959-1960 u bë qytetarë kuban dhe merr pjesë në qeverinë e kastros si minister i industrisë dhe president i Bankës Nacionale.
Gjatë vitev 1961-1964 mori pjesë në konferencën e shteteve amerikane në Punta del Este.
Në fund të vitetve 60-ta Guevara u bë një ikonë për ata njerëz që frymëzoheshin nga idetë e tij revolucionare. Edhe tani Ernesto Che Guevara, el Che, del si fugura e një heroi ideal.


Foto e Che-së më e famshmja në tërë botënEdhe nëse përjashtojëm bindjet e tija politike, imazhi i tij i një ribeli të përjetshëm, i një ëndrrimtari që në realitet jetonte në një botë plot padrejtësi, ka frymëzuar shumë gjenerata të rinjsh në të gjithë botën.

Vitet kalojnë dhe figura e Che Guevarës bëhet me e dashur për nje gjeneratë të tërë. Bëhet më e nderuar sepse shohim të ai njeriun idealist, që për të mirën e një populli, më sakte, të të gjithë popujve, shkriu gjithëçka që kishte më të shtrenjtë, madje edhe jetën. Ndjehëmi e do të ndjehëmi krenarë që shekulli i 20-të fiksoi në hisorinë e vet një njeri të atillë, si Guevara, që u bë simbol i shpresës së pavdekshme, simbol i optimizmit për të ardhmën, i cili u bë mit që nuk përëndon. Ai mbetët përsonifikimi i politikanit të pakorruptushëm. Njerëzit progresivë, kudo në botë, e adhurojnë ate. Adhurojnë sakrificën, që ai beri për drejtësinë shoqërore.

Komandante Che, hero i Amerikes Latine dhe nje nga figurat me te shume-njohura te shekullit 20-te.
Argjentinas me orgjine mori pjes ne revulucionin e Kubes ne krah te Fidel Kastros.etj etj.
Ishte nje dite zije e manifestimesh dje ne Kuba e gjithe Amerikan Latine,ku perkujtonin Komandantin e pavdekshem Ernesto che Guaevara.
Skam fjale per ta pershkruar madheshtine e Che Gevares sepse ai ishte revulucionar dhe luftonte per te drejtat e njerezve, ndersa bota digjet nga shume diktator te mdhenje Erneste Che Gevara ishte hero qe kurre nuk do harrohet dhe brezat vazhdimisht do ta kujtojne.

Biografia e Che-se

Ernesto Guevara lindi nga Celia de la Serna dhe Ernesto Guevara Lynch më 14 qershor të vitit 1928 në Rozario të Argjentinës dhe vdiq më 8 tetor të vitit 1966 në fshatin La Higera të Bolivisë. Që nga ajo ditë Che Guevara kaloi në pavdekshmëri dhe u bë legjend dhe simbol për miliona të rinj në botë. Fjala e tij më e preferuar ishte: Hasta La Victoria Siempe! (sq. Deri në fitore përgjithmon!). Figura e tij u lidh me figurën e atij njeriu që nuk mposhtet kurrë përpara ç'do të keqeje që mund ti vijë, dhe lufton deri në fund për idealet e tij.

Gjatë viteve 1945 - 1952 u transferua në Buenos Aires bashkë me familjën e tij për të vazhduar shkollën e lartë për mjekësi. Në vitin 1952 në moshën 23 vjecare vendosi të bëjë udhetimin e tij të parë (rreth 4.500 km) për të vizituar kontinentin e amerikës latine bashkë me mikun e tij Alberto Granado. Në vitin 1953 diplomoi për mjeksi dhe vendos të bëjë një udhëtim tjetër këtë herë me një shokë tjetër Calica Ferrer. Fillon të interesohet për politikën dhe filloi ti afrtohej ideve marksiste

Gjatë viteve 1954-1956 u njoh me Hilda Gadea që më pas u martua me të në vitin 1956. Më vonë kaloi në Meksikë ku u njoh me Fidel Kastron.

Gjatë viteve 1957-1958 u krijua kolona e dytë revolucionare me Fidel Kastron ku mori pjesë në pushtimin e Siera Maesta-s dhe në sulmin e Santa Clares.

Gjatë viteve 1959-1960 u bë qytetarë kuban dhe merr pjesë në qeverinë e kastros si minister i industrisë dhe president i Bankës Nacionale.

Gjatë vitev 1961-1964 mori pjesë në konferencën e shteteve amerikane në Punta del Este.

Ernesto (Che) Guevara, i njohur edhe si Komandante Che, (14 Qershor[1] 1928 Rosario, Argjentina - 9 tetor 1967, La Hinguera, Bolivia) është hero i Amerikës Latine dhe një nga figurat më të shumë-njohura të shekullit të 20-të. Nofkën "Che" e mori nga bashkëluftëtarët kubanë në Meksikë sepse pëdorte shpesh si çdo argjentinas fjalën "Che", një nocion i barabartë me "Hej". Guevara mori pjesë në revolucionin e Kubës në krahë të Fidel Kastros në vitin 1959 për rrëzimin e regjimit të diktatorit të atëhershëm Batista.[

Ernesto Guevara lindi nga Celia de la Serna dhe Ernesto Guevara Lynch më 14 qershor të vitit 1928 në Rozario të Argjentinës dhe vdiq më 8 tetor të vitit 1966 në fshatin La Higera të Bolivisë. Që nga ajo ditë Che Guevara kaloi në pavdekshmëri dhe u bë legjend dhe simbol për miliona të rinj në botë. Fjala e tij më e preferuar ishte: Hasta La Victoria Siempe! (sq. Deri në fitore përgjithmon!). Figura e tij u lidh me figurën e atij njeriu që nuk mposhtet kurrë përpara ç'do të keqeje që mund ti vijë, dhe lufton deri në fund për idealet e tij.

Gjatë viteve 1945 - 1952 u transferua në Buenos Aires bashkë me familjën e tij për të vazhduar shkollën e lartë për mjekësi. Në vitin 1952 në moshën 23 vjecare vendosi të bëjë udhetimin e tij të parë (rreth 4.500 km) për të vizituar kontinentin e amerikës latine bashkë me mikun e tij Alberto Granado. Në vitin 1953 diplomoi për mjeksi dhe vendos të bëjë një udhëtim tjetër këtë herë me një shokë tjetër Calica Ferrer. Fillon të interesohet për politikën dhe filloi ti afrtohej ideve marksiste

Gjatë viteve 1954-1956 u njoh me Hilda Gadea që më pas u martua me të në vitin 1956. Më vonë kaloi në Meksikë ku u njoh me Fidel Kastron.

Gjatë viteve 1957-1958 u krijua kolona e dytë revolucionare me Fidel Kastron ku mori pjesë në pushtimin e Siera Maesta-s dhe në sulmin e Santa Clares.

Gjatë viteve 1959-1960 u bë qytetarë kuban dhe merr pjesë në qeverinë e kastros si minister i industrisë dhe president i Bankës Nacionale.

Gjatë vitev 1961-1964 mori pjesë në konferencën e shteteve amerikane në Punta del Este.

Ernesto Guevara de la Serna lind në Rosario (Argjentinë). Prindërit e tij ishin Ernesto Guevara Lynch (me origjine spanjolle) dhe Celia de la Serna (me origjinë angleze). Megjithëse vuante nga asma, iu dedikua sportit, kryesishtë ragbit dhe futbollit. Një pasion tjetër i tij ishte edhe shahu, një lojë e mësuar nga i ati. Në moshën 12 vjeçare merr pjesë në shumë torne shahu. Gjatë adoleshencës u terhoq pas poezise duke shkruajtur shumë poezi. Ishte një lexues i Xhek Londonit, Zhyl Verrnit, Sigmin Frojdit. Studioi në Kolegjin Navional Deán Funes dhe në vitin 1948 u regjistrua në Universitin e Buenos Aires për mjekësi, ku diplomohet në vitin 1953.


[redakto] Udhëtimi në Amerikën Latine
Kur ishte akoma i ri Guevara kaloi shumë kohë duke udhëtuar në Amerikën- Latine. Në vitin 1951 një shok i tij, Alberto Granado i kërkoi Guevarës që te merrte një vit pushim nga shkolla për të nderrmarrë një udhetimë pergjat Amerikës Latine. Kështu në vitin 1939 Guevara dhe Alberto nisën nga Alta Gracia me një motor Norton 500cc (motorit ja vunë emrin: "E Fuqishmja II"). Guevara përshkruajti këtë udhëtim në librin "Latinoamericana" (Notas de viaje), nga i cili në vitin 2004 u bë film i titulluar “Ditari i motocikletës”.

Pasi pa varfërinë masive të Amerikës Latine dhe i shtyrë edhe nga idetë marksiste nxori si përfundim se revolucioni ishte e vetmja mënyrë për të zgjidhur pabarazinë shoqërore dhe ekonomike të vendeve të Amerikës Latine. Udhëtimet e tij përgjatë Amerikës Latine e bindën se Amerika Jugore ishte një kontinent me kombe të ndryshme por me të njëjtin grup etnik. Filloi të imagjinonte mundesinë të një Amerike Latine të bashkuar dhe pa kufi, e lidhur me të njejtën kulturë.


[redakto] Në Guatemala
Më 17 qershorë të vitit 1954 në Guatemale fillon agresioni kundër qeverisë së Arbenz-ës, e organizuar nga CIA dhe nga Departamenti i Shtetit të SHBA-së e cila kishte stervitur mercenarë për të mbrojtur kontinentin e Amerikës Latine nga “Rreziku Komunist”.Che Guevara perpiqet të organizojë rezistencën në qytet por kjo tentativë nuk funksionon dhe kur trupat mercenare futen në kryeqytet, Guevara detyrohet të hyjë në ambasadën e Argjentina-së (ku më pas largohet për në Meksisë), e cila e regjistron si një “element komunist”


[redakto] Revolucioni Kuban
Guevara mbërrin në Meksikë, atje njihet me një grup revolucionarë Kubanë të larguar nga Kuba, përfshirë edhe Raul Kastro. Pasi lirohet nga burgu, Fidel Kastro largohet nga Kuba për tu vendosur në Meksiko Siti (Meksico City) . Atje vëllai i tij e prezantonë me Guevarën. Pas këtij takimi Guevara hyn në “Lëvizjën e 26 korrikut” e cila kishte si synim përmbysjën diktatorin Kuban Fulgencio Batista.


Komandant CHEEdhe pse ishte vendosur se Guevara do të ishte vetëm mjeku i grupit. Më 25 nentor të vitit 1956 anija Granma niset nga Tuxpan (Provincë e Meksikës) me qëllim për të mbrritur në Kubë. Guevara ishte i vetmi jo Kuban në bordin e anijës. Më 2 dhjetorë zbarkojnë në La Playa de las Coloradas. Pas pak u sulmuan nga forcat ushtarake të Batist-ës. Më pas u vendosën në malet e Sierra Maesta për të filluar luftën guerilje kunder regjimit. Guevara u bë një lider në grupin e rebeleve, një Komandant (major), i respektuar nga shokët për trimerinë e tij por edhe për egersine e tij. Qe shkaktarë për vrasjën e shumë dezertorëve dhe njerëzve të tjerë që akuzoheshin që ishin informatorë ose spiun.

Në ditët e fundit të dhjetorit të vitit 1958 drejtoi sulmin me kolonënë e tij “Skuadra vetvrasese”(nje repart që zgjidhte misionet më të veshtira të ushtisë revolucionare) në Santa Clara. Ishte një nga beteja më vendimtare e revolucionit. Më 28 dhjetor Che Guevara mbrrin ne Santa Clara atje vendos një komando provizor ne Universitetin e qytetit dhe më pas ndjek shinat e trenit për të gjetur një pike strategjike. Guevara e di se në këtë linjë do të udhetoje një kolonë e ushtrisë së Batist-ës me një tren me 18 vagona ; në tren do të jenë 406 ushtarë dhe oficerë me shumë armatimë dhe municionë.

Në Qeverinë Kubane
Më 7 shkurt të 1959, qeveria e re i jep Guevarës titullin “Qytetarë Kuban”. Më pas divorcohet nga Hilda Gadea, ku në fakt ishin ndarë para se të nisej me anijën Granma. Më pas martohet me Aleida March, një Kubane që ishte pjestare në “Levizjen e 26 korrikut” (ku me të do të ketë katër femijë:Aleidita, Camilo, Celia ). Ernesto Che Guevara bëhet ministër i Industrisë. Me këtë pozitë dha ndihmesë për të kontribuar në modelimin e socializmit kuban. Ne librin e tij “Mbi gueriliën, Guevara mbështetë modelin Kuban të revolucionit, e filluar nga një grup i vogel guerilas, pa patur nevojën e organizimeve të mëdhaja të cilët do të mbeshtesnin rebelimet e armatosura (kjo strategji e Guevarës do të dështonte më pas në Bolivi). Në teorinë e tij (El socialismo y el hombre en Cuba) mbeshtet nevojën për të krijuar një “njeri të ri” (hombre nuevo) bashkë me shtetin socialist. Gjatë sulmit të Gjirit të Derrave (1961), Guevara nuk morri pjesë në luftimet, sepse Kastro e kishe vendosur në një komandë më në perendimë të Kubës, në Pinar del Rio, i cili atje (Guevara) zbrapsi një tentativë pushtimi (ishte një operacion diversiv, e krijuar për të tërhequr vemendjën kubanëve nga vendi i vertetë i sulmit që ishte Gjiri i Derrave. Guevara luajti një rol shumë të rëndësishëm gjatë vendosjes në Kubë të Raketave bërthamore sovietike. Gjatë një interviste të dhënë një gazete socialiste angleze Guevara deklaroi se Raketat bërthamore po të ishin nën kontrollin e kubanëve do të ishin hedhur me kohë në qytetet më të mëdha të SHBA-së. Guevara gjatë punës si ministër i industrisë pati disa disfata dhe reformat e tij nuk dhanë asnjë rezultat për zhvillim dhe modernizim të ekonomisë kubane, kryesisht atë bujqësore. Pasi Fidel Kastro mori pushtetin dhe mblodhi njerëzit e tij më të afërt, kur filloi të ndaje detyrat pyeti se cili nga të pranishmit është ekonomist. Guevara ngriti dorën dhe që nga ai moment Guevara u bë ministër i industrisë. Pas disa vitësh si ministër (pas shumë disfatave) miqët e tij më të afërt e pyetën se përse ngriti dorën. Guevara ju përgjigjet “Unë kujtova se Kastro pyeti se cili nga ju është Komunist”.

Largimi nga Kuba
Në dhjetorë 1964 Guevara shkoi në New York si shef i delegacionit kuban dhe mbajti një fjalim në keshillin e OKB-së. Me këtë rast doli në një emision informativ (Face the Nation i cbs). Më 7 dhjetorë shkoi në Paris mbas tre muajshë shkoi në Republikën Popullore Kineze, Egjipt, Algjeri, Ghana, Guinea, Mali, Tanzania.


Guevara në Fjalimin e tij të mbajtur në OKB-1964Guevara pasi vuri re se ishte më i aftë për një rol si revolucionar sesa të një detyre ministrore, dhe me aprovimin e Fidel Kastros vendos që të largohet nga Kuba për në Kongo dhe Bolivi ku nga niveli i lartë i varfërisë mundësonte krijimin e revolucioneve

Në Kongo
Gjatë një takimi që zgjati gjithë natën midis 14 dhe 15 marsit të 1965, Guevara dhe Kastro ranë dakort që ky i pari (Che-ja) të drejtonte operacionin e parë ushtarak në Afrikë. Nga disa burime vërtetohet se ka qenë Kastro që ka këmbngulur që Che-ja të pranonte këtë mision. Më pas Guevara largohet për në Kongon belge (sot Republika Demokratike e Kongos). Gjatë misioneve Afrikane Guevara u ndihmua nga Krye guerilasi Laurent-Desire Kabila. Guevara e konsideron Kabilën si të panevojshëm, duke shkruajtur për të “Asgje nuk më bind se ai është personi i duhur në këtë moment” Guevara i mësonte taktikat guerilje forcave kongoleze. Plani i tij ishte që të shfrytëzonte zonën e çliruar në perendim të liqenit Tanganica për stervitjën e kongolezëve. Guevara ishte 37 vjeç dhe nuk kishte eksperiencë rreth ushtrisë formale. Astma e tij nuk e kishte lejuar që të bënte sherbimin ushtarak në Argjentinë. Megjithëse kishte eksperiencën të marrë gjatë revolucioni kuban, mbi të gjitha nga fitorja e betejës së Santa Clarës. Mercenarë afrikanë dhe britanikë punuan me ushtrinë kongoleze për të penguar planet e Guevarës. Ishin në gjendje që të monitoronin komunikimet e reparteve të drejtuar nga Guevara. Pa`aftësia, dhe luftrat e ndryshme që bëheshin midis grupeve të kongolezëve me njëri tjetrin ishin arsyet e falimentimit të revolucionit. Mëbas shtatë muaj, i sëmure, i vuajtur nga astma Guevara detyrohet të largohet nga Kongo bashkë me Kubanët që kishin mbetur akoma gjallë. Në fillim Guevara donte që të çonte në Kubë vetëm të plagosurit duke qëndruar i vetëm në Kongo por miqtë e tij e bindën që të largohet me ta. Guevara nuk donte që të kthehet si humbës në ishull (Kubë) dhe kaloi shtatë muajt duke jetuar si klandestin në Pragë, Republikën Demokratike Gjermane. Gjatë kësaj periudhe shkruajti kujtimet e tij gjatë eksperiencës së tij në Kongo dhe më pas filloi të shkruante dy libra, një filozofik (Apuntes Filosóficos) dhe një rreth ekonomisë (Notas Económicas). Pas katër muajve Kastro i kërkoi Guevarës që të rikthehët në Kubë por Guevara pranoi që të kthehët vetëm për disa muaj , sa për t`u bërë gati për misionet e reja revolucionare në Amerikën-Latine dhe prezenca e tij në ishullin (Kubë) duhet të ishte tepër sekretë.


[redakto] Në Bolivi
Pasi rikthehët në Kubë, Guevara filloj planët për të sjellë revolucionin në Bolivi. Më 3 nëntor të 1966, Guevara nisët për në Bolivi me një pasaport Urugaiane me emër Mena González, profesioni tregtarë. Repatri i guerilsave përbëhej nga 50 përsona, ishte e paisur shumë mirë dhe si fillim patën disa suksese kundër forcaze boliviane. Guevara në planini e tij për të nxitur revolucionin në Bolivi bazohej nga supozimet që donlën më pas të gabuara. Guevara mendonte se do të luftonte vetëm kundër ushtrisë vendase, të pastërvitur dhe jo të armatosur mirë. Përkundrazi sapo qeveria e SHBA-së morri veshë për prezencën e tij në Bolivi, dergoi punonjës të CIA-s për të ndihmuar dhe organizuar kundër-revolucionin. Uahtria boliviane u stërvit nga këshilltarë të Forcave speciale të US Army, përfshirë edhe një batalion Rangers ekspertë për luftimet në xhungël. Ndoshta edhe reparetet e SHBA-së morrën pjesë në luftime. Menduan se partia koministe e Bolivisë do e ndihmonte Guevarën, por nuk e ndihmuan aspak, edhe pse disa antarë të partisë morën pjesë si gueriljas. Guevara priste që të rrinte në lidhje radio me Kubën por kjo gjë nuk ndodhi. Përkundrazi trasmetuesi me valë të shkurtra që ia dhanë doli që ishte difektoz, duke mos lejuar komunikimin me Kubën.


[redakto] Kapja dhe ekzekutimi
Forca boliviane lokalizuan vendëndodhjën e Che-së pas ndihmës që i dha një dezertor. Më 8 tetor Guevara u kap në La Higuera. U kap pasi u plagos në një këmbë dhe pasi pushka e tij iu prish nga një plumb. CIA sapo morri veshë për kapjën e Che Guevarës dha urdhër që të pushkatohet menjëherë. Vrasësi ishte Mario Teran një ushtar i zgjedhur me short. Se çfarë ndodhi më pas ka disa versione. Disa thojnë se Teran ishte tepër nervoz aq sa doli disa here nga shkolla dhe e futën përsëri me zor. Për disa të tjerë Teren nuk pati kurajë të shikonte Guevarën në fyryrë dhe për këtë e goditi në fytë, plagë që do ishte letale.


Shkolla në LA HIGUERA ku u ekzekutua Che Guevara, në orën 13:10 të 9 tetorit 1967Versioni në zyrtarë është se Guevara mori disa goditje në këmbë për të mos ja prishur fytyrën që mundesonte identifikimin e kufomës. Për të mos bertitur Guevara kafshoi dorën e tij. Si goditje finale, e goditën në gjoks. Thuhet se kur Teren futet në dhomë Guevara i thot “E di je këtu për të më vrarë QËLLO pra, je duke vrarë vetëm një njeri”. Vdes në një shkollë të braktisur në La higuera, në ora 13:10 të 9 tetorit 1967. Më pas trupi i tij u vendos në një helikopter dhe u çua në Vallegrande dhe trupi i tij iu tregua shtypit. Nga fotografitë e marra filluan të krijoheshin legjenda rreth Che-së si ajo e San Ernesto de La Higuera apo ajo e El Cristo de Vallegrande. Më 15 nentorë Kastro njohu vdekjën e Che Guevarës dhe shpalli tre ditë zie kombëtare. Në vitin 1967 në Vallegrande u identifikuan kockat e kufomës së Che Guevares falë analizave të ADN-së dhe i rikthyen në Kubë.


Trupi i pa jetë i GuevarësMë 17 nentorë të 1967 mbetjet e tij u rivarrosën me të gjitha nderimet ushtarake në një mauzelum të krijuar për të në Santa Clara, ku tridhjetë vjet më parë pati fituar atë betejë që u quajt si beteja deçizive e revolucionit kuban.

Monumenti i Che-së ngrihet nga nje statujë që shkruan “Hasta la victoria siempre” (Deri në fitore përgjithmon) dhe nga një lapidar që shkruan urdhërin e famshëm që më 21 gusht të 1959 Fidel Kastro i ngarkojë detyrën në kolonën 8 orig.("Se asigna al comandante Ernesto Guevara la misión de conducir desde la Sierra Maestra hasta la provincias de Las Villas una Columna rebelde y operar en dicho teritorio de acuerdo con el plan estratégico del Ejército rebelde").


[redakto] Ikona Revolucionare
Në fund të vitetve 60-ta Guevara u bë një ikonë për ata njerëz që frymëzoheshin nga idetë e tij revolucionare. Edhe tani Ernesto Che Guevara, el Che, del si fugura e një heroi ideal.


Foto e Che-së më e famshmja në tërë botënEdhe nëse përjashtojëm bindjet e tija politike, imazhi i tij i një ribeli të përjetshëm, i një ëndrrimtari që në realitet jetonte në një botë plot padrejtësi, ka frymëzuar shumë gjenerata të rinjsh në të gjithë botën.

Vitet kalojnë dhe figura e Che Guevarës bëhet me e dashur për nje gjeneratë të tërë. Bëhet më e nderuar sepse shohim të ai njeriun idealist, që për të mirën e një populli, më sakte, të të gjithë popujve, shkriu gjithëçka që kishte më të shtrenjtë, madje edhe jetën. Ndjehëmi e do të ndjehëmi krenarë që shekulli i 20-të fiksoi në hisorinë e vet një njeri të atillë, si Guevara, që u bë simbol i shpresës së pavdekshme, simbol i optimizmit për të ardhmën, i cili u bë mit që nuk përëndon. Ai mbetët përsonifikimi i politikanit të pakorruptushëm. Njerëzit progresivë, kudo në botë, e adhurojnë ate. Adhurojnë sakrificën, që ai beri për drejtësinë shoqërore.

UDHETIMI I ERNESTO CHE GUEVARES NE AMERIKEN LATINE

Kur ishte akoma i ri Guevara kaloi shumë kohë duke udhëtuar në Amerikën- Latine. Në vitin 1951 një shok i tij, Alberto Granado i kërkoi Guevarës që te merrte një vit pushim nga shkolla për të nderrmarrë një udhetimë pergjat Amerikës Latine. Kështu në vitin 1939 Guevara dhe Alberto nisën nga Alta Gracia me një motor Norton 500cc (motorit ja vunë emrin: "E Fuqishmja II"). Guevara përshkruajti këtë udhëtim në librin "Latinoamericana" (Notas de viaje), nga i cili në vitin 2004 u bë film i titulluar “Ditari i motocikletës”.

Pasi pa varfërinë masive të Amerikës Latine dhe i shtyrë edhe nga idetë marksiste nxori si përfundim se revolucioni ishte e vetmja mënyrë për të zgjidhur pabarazinë shoqërore dhe ekonomike të vendeve të Amerikës Latine. Udhëtimet e tij përgjatë Amerikës Latine e bindën se Amerika Jugore ishte një kontinent me kombe të ndryshme por me të njëjtin grup etnik. Filloi të imagjinonte mundesinë të një Amerike Latine të bashkuar dhe pa kufi, e lidhur me të njejtën kulturë.

DISA FOTO TE CHE-SE

HASTA SIEMPRE CHE GUEVARA!!!!

Heroi qe nuk do harrohet kurre do jete ky Che Guevara...
Te ecim rruges se tije ne synimin e aspirates tone Bashkimit Kombetare..

Ju propozoj qe ta degjoni nje kenge kushtuar Che Guevares:

Nathalie Cordone - Hasta Siempre

https://www.youtube.com/watch?v=UEDCoI3YzX8

Flaka shkruajti:

Ju propozoj qe ta degjoni nje kenge kushtuar Che Guevares:

Nathalie Cordone - Hasta Siempre

https://www.youtube.com/watch?v=UEDCoI3YzX8

Eshte nje kenge e mrekullueshme kushtuar CHE-se , ka dhe shume versione te tjera te kesaj kenge te kenduara nga shume kengetar por me se shumti mua me ka pelqyer kjo kenge..

Che Guevara - revolucionari i cili nuk do te harrohet kurre...!

Ndjehemi dhe do te ndjehemi krenar qe ERnesto Guevara ka qene e mbet njeriu - embleme, qe gjithqka ia fali vetem njerezve te shtypur, te mjeruar dhe kauzes se revulucionit..

Të gjitha këto luftëra, shfrytëzime të cilat po bëhen ndaj popujve të robëruar nëpër botë,tregojn se sa madhështorë ishin ata si Ernesto Che Guevara dhe disa udhëheqës shtetëror që luftonin për një Botë jo si kjo sot që është në të vërtet realisht kur për një ditë së paku vriten 100 jetra në ditë.
Andaj kur njerzt shikojn realitetin sot. Ata i madhështojn këta njerz si Che Guevara.

Shqiptarët që njohën Che Guevarën

Botimi i Jovan Janos tregon për lidhjet e simbolit revolucionar me personalitete të ndryshme të vendit

“Ai merrte pjesë rregullisht në festat që organizonte ambasada jonë në Kubë, me rastin e 29 Nëntorit”

Lajmi ishte tepër i fshehtë. Simboli i revolucionarëve në të gjithë botën, Çe Guevara do të vinte në Shqipëri për një vizitë. Gjithçka duhej të ishte sa më sekrete, për shkak se vendi ynë po përjetonte krizën e madhe të “divorcit” me Bashkimin Sovjetik. Pikërisht, 45 vjet më parë, në korrik 1960, Çe Guevara jo vetëm që erdhi në Tiranë, por takoi edhe kryeministrin e asaj kohe, Mehmet Shehu. E gjithë “aventura” e tij në Shqipëri kaloi në heshtje, por sot gati një gjysmë shekulli më vonë, shumë shqiptarë tregojnë për Çenë. Edhe pse e kanë njohur në vende dhe rrethana të ndryshme, përshtypjet e tyre jepen të përmbledhura në një libër autobiografik për Guevarën, që mban emrin e autorit Jovan Janos. Duke përzgjedhur pjesët më “pikante” të kësaj vepre, gazeta “Dita” boton kryesisht lidhjet që shqiptarët patën me mitin e revolucionit, Çe Guevara.

Shqiptarët dhe Çe Guevara

Marrëdhëniet diplomatike me vendin e bukur të Karaibeve gjatë viteve ’60 bënë që midis Shqipërisë dhe Kubës të kishte kontakte për probleme të ndryshme politike, ekonomike, kulturore, etj. Në këtë kuadër, shumë personalitete të këtyre fushave kanë patur rastin të takohen e të këmbejnë opinione me Çe Guevarën. Të tillë ishin: Mehmet Shehu, Josif dhe Evelina Pogaçe, Bilbil Klosi, Kiço Ngjela, Mihallaq Gjinikasi, Qemal Myrseli, Labo Abazi, Tiri Çollaku, etj. Madje, Pertef Hasanmataj ka takuar edhe të atin e Çesë, Guevara Lynch.

Mihallaq Gjinikasi

“...gjatë bisedës me ne, Guevara na tha se ndjehem shumë i gëzuar që ju takoj, sepse jeni përfaqësues i një vendi të vogël, por me histori të madhe. Di që edhe ju keni luftuar kundër shtypjes dhe mjerimit, sikundër edhe ne, kubanët. Kjo është një arsye më shumë që unë bëj vizita rregullisht në ambasadën tuaj... Pastaj shtoi se kur kish vizituar Bashkimin Sovjetik kishte mbetur disi i zhgënjyer. Pati takuar udhëheqës që flisnin në emër të popullit, por hallet e popullit nuk i njihnin fare, pale t’i zgjidhnin!... “Me ç’pashë, socializmi mund të rrezikohet – tregonte Guevara”. Fliste me zjarr për planet e ndërtimit të Kubës, por nuk harronte të theksonte dhe një gjë tjetër: “Luftarak është ai që lufton jo vetëm për të mirën e vendit të vet, por edhe për popujt e vendeve të tjera të shtypura.... A duhet të ndihemi të qetë, kur shikojmë se shumë popuj të Amerikës Latine dhe të Afrikës vuajnë nga shtypja dhe mjerimi?! Komunist i vërtetë është ai që ndjen edhe dhimbjen e atij që vuan në vendet e mjeruara”. Guevara, nga ç’kuptova gjatë bisedës me të, ishte një idealist i madh. Ndoshta – ndoshta, tek ai manifestohej ajo ç’ka i pat vënë në dukje ca më vonë, Fidel Kastro: Ecte “sipër” ëndrrave dhe përbuzte çdo rrezik”.

Qemal Myrseli

“...Nuk ishte si çdo udhëheqës tjetër. Ishte veshur thjesht. Shumë thjesht. Berreta me yllin e kuq, vendosur pak si mënjanë mbi kokë, ishte tejet e përdorur, për të mos thënë e vjetër. Këmisha e tij ishte nga ato, që me sa merrej me mend, ai e përdorte çdo ditë. Kështu edhe pantallonat apo këpucët. Dikush mund të mendojë se Çea ishte i pakujdesshëm ose moskokëçarës, qoftë edhe për paraqitjen e jashtme. Jo! Nuk ishte kështu. Nga ç’dëgjuam dhe mësuam në vizitat e shumta që bëmë në Kubë, dolëm në përfundimin se Çe Guevara nuk dëshironte të krijonte diferencim, deri edhe për veshjen. Ai synonte që të ndikonte në masën e gjerë të njerëzve me të gjitha mundësitë që i jepeshin, pra edhe nëpërmjet veshjes... Në ato 5 javë që ndenja si mik në Kubë, ai që m’u fut më shumë në zemër ishte Çea. Ky njeri i madh në zemër i gjithë kontinentit latino-amerikan kishte “shkuar” dhe kishte “gjetur” thjeshtësinë. Më mirë do ta mendoja tjetrën: Thjeshtësia kishte “lëvizur”. Në shumë njerëz të shquar dhe...kishte qëndruar pikërisht te Çea. Po, po, pikërisht te Çe Guevara!

Tiri Çollaku

Ndërsa zbrisja shkallët e hotelit “Havana Libre”, diku në një kat dëgjohej një zhurmë njerëzish. Kthej kokën, kur ç’të shoh?! Një grumbull të rinjsh e të rejash që përqafonin dikë. Afrohem dhe sytë më ngulen te Çe Guevara. Atë e kishin rrethuar dhjetra njerëz, ardhur posaçërisht nga Argjentina. Dhe çdokush prej tyre mundohej ta përqafonte i pari. Ishte vërtet një skenë prekëse. Në sytë e Çesë dalloheshin vetëm lotë. Lotë malli. Por, pse mos të themi dhe lotë dhimbeje. Për këta të rinj, të ardhur nga Argjentina e largët, Çe Guevara ishte simboli i dëshirave të zjarrta për lirinë dhe mirëqënien në të gjithë Amerikën Latine dhe në të gjithë botën. Në ato 3 vjet që qëndrova në Kubë si përfaqësues tregtar i Shqipërisë, Guevarën e pashë të marrë pjesë rregullisht në festat që organizonte ambasada jonë me rastin e 29 Nëntorit. Vinte jo se ishte më i ngeshmi. Përkundrazi, ishte ndër ministrat më punëtorë të qeverisë së Kastros...Çe Guevara ishte një personalitet mjaft i veçantë dhe i spikatur. Këtë gjë e vinim re në mjaft aspekte. Edhe pse ishim punonjës me një status të veçantë nuk e kishim të vështirë të kuptonim se në gjirin ePartisë Komuniste kubane kishte diversitet mendimi, gjë që bëhej publike në ekranin e televizionit. Por Çe Guevarën nuk e pamë asnjëherë të merrej me debate politike. Siç duket, ai i mbante sytë, mendjen dhe zemrën vetëm te populli...”.

Takimi i fshehtë i Mehmet Shehut me Çe Guevarën

Ky është tregimi i një diplomati shqiptar, që nuk pranoi të paraqitej i identifikuar. Ja çfarë thotë ai: “Për Ernesto Çe Guevarën nuk dija shumë gjëra. Kisha lexuar diçka nga shtypi i huaj, nga i cili informohesha në mënyra krejt të ndryshme. Shtypi perëndimor e paraqiste si “terrorist”, gati-gati të çmendur, ndërsa shtypi i vendeve të Lindjes e jepte krejt ndryshe: E paraqiste si një mjeshtër të gueriljeve, si një ndezës i shkëndijave revolucionare, si një revolucionar shëtitës...Kisha marrë detyrën që ta prisja në Tiranë. Ashtu bëra. Vizita e tij bëhej e fshehtë, sepse kështu ishte kërkesa e tij, por edhe rrethanat politike të asaj kohe e bënin edhe më të fshehtë këtë vizitë. Ishte koha kur marrëdhëniet me Bashkimin Sovjetik ishin çekuilibruar. Aq sa dija ose më saktë, aq sa mund të dihej në atë kohë, kuptoja se Çe Guevara ishte me të vërtetë një revolucionar, por si të thuash një revolucionar i një tipi të veçantë. Afërsisht i atij formimi ishte dhe Fidel Kastro. Edhe revolucionin kuban, këta, bashkë me të tjerë, e udhëhoqën jo përmes një kryengritjeje të përgjithshme të armatosur, por falë frymëzimit, organizimit dhe drejtimit të një force të caktuar politike. Jo, në Kubë shkëndijat e ndezura nga gueriljet, duke gjetur një terren të gatshëm, përhapën një zjarr të madh, që çuan në shporrjen e diktatorit Batista. Le të kthehemi, aty ku e lamë: Teksa e takova në çastin që sapo mbërriti, Çe Guevara qëndronte i heshtur. Ndoshta ndjehej i lodhur. Ndoshta ndjehej i vetmuar, në një vend krejt të panjohur për të.

- Këtu në Shqipëri ndjeheni si në shtëpinë tuaj, - ndërhyra unë, kur vura re se Çe Guevara ndjehej si gjysmë i hutuar. Ishte fillimi i vitit 1960. Ai nuk ishte më shumë se 32 vjeç. Me fytyrën e tij plot qime dhe me sy të shndritshëm, ai mundohej të fuste në dritën e vështrimit të tij sa më shumë hapësirë nga natyra e Tiranës dhe sidomos nga masivi gjigand i malit të Dajtit....(vijon nesër) Përgatiti: Elisabeta ILNICA

JOVAN JANO

Autori që solli në shqip heroin e shumë popujve

TIRANË - Jovan Jano lindi në Libofshë të Fierit, më 1 korrik 1949. Është diplomuar në 1972, në Fakultetin e Historisë dhe Filologjisë, dega Shqip dhe Rusisht. Ka punuar arsimtar dhe specialist i arsimit dhe kulturës, si studiues dhe publicist. Ka botuar vazhdimisht në organe të ndryshme të shtypit, kryesisht publicistikë, histori, skica letrare, ese, etj. Botimet kryesore të tij janë: “Ernesto Guevara, hero i mitologjisë revolucionare”, “Martin Luter King”, “Mahat’ma Gandi”, “Historia e doganave shqiptare”, “Kohëra dhe profile”, “Historiku i Ministrisë së Financave”.

VLERËSIMI/ Çfarë thonë historianët botërorë mbi heroin latino-amerikan

Miti, që sfidon në të gjitha kohërat

TIRANË – Ai është një simbol, një hero dhe një mit. Kështu është cilësuar Çe Guevara nga historianët më të mëdhenj të botës. Teksa, secili më vete është munduar që të bëjë autobiografinë e këtij revolucionari të madh, ajo çfarë ka dalë e përbashkët është rrënjosja e thellë e këtij personazhi në mendjen e brezave të rinj. Edhe pse ai ka vdekur që në vitin 1967, edhe sot e kësaj dite, miti i Çe Guevarës është shumë aktual. Të vjetër dhe të rinj, adoleshentë, madje edhe fëmijë, herëpashere tentojnë që të imitojnë rolin e revolucionarit në jetën e përditshme. Të zhgënjyer nga realiteti i përditshëm, këta njerëz kërkojnë shpëtim tek idealet e Çesë. Vrarë më 9 tetor, në Valle Grande, Çe Guevara jeton i gjallë në idetë, që mbartin sidomos të rinjtë me moral të pastër dhe romantikë revolucionare, por kurrsesi aventuriere. Nuk është aspak rastësi që shumë njerëz të brezit të ri, figurën e Guevarës e kanë simbol, e kanë idhull në jetë. Vitet kalojnë dhe figura e Çe Guevarës bëhet më e dashur për një gjeneratë të tërë. Bëhet më e nderuar, sepse shohin tek ai njeriun idealist, që për të mirën e një populli, më saktë të të gjithë popujve, shkriu gjithçka kishte më të shtrenjtë, edhe jetën. Të rinjtë e të rejat që po e shohin fare qartë se cili është rendi i ri botëror, se cilat janë të “mirat” e tij, që po jetojnë plagët më të tmerrshme të shoqërisë: krimin e organizuar, drogën, korrupsionin, trafikun klandestin, prostitucionin, papunësinë masive, mungesën e perspektivës “thërrasin” Çe Guevarën. Ta ulin kokën, të mësojnë nga jeta e tij dhe veprimtaria e heroit latino-amerikan.

JETËSHKRIMI

Ernesto, djali që njihet vetëm me pseudonimin Çe

TIRANË – Në të gjithë botën, ai njihet si Çe, edhe pse emri i tij i vërtetë është Ernesto Guevara. Ai lindi më14 qershor 1928, në Rosario të Santa Fesë, një qytet ky mjaft i populluar në brigjet e lumit Parana, në Argjentinë. Ishte i pari fëmijë i familjes. Pas tij kishin lindur katër vëllezër: Celia, Roberto, Martin dhe Beatriç. Kur ishte vetëm dy vjeç, ai u godit rëndë nga astma. Familja e tij qe detyruar të largohej prej vendbanimit, në një zonë kodrinore me një klimë subtropikale, duke u vendosur në një zonë me klimë më të thatë. Këtu do të banonte në qytetin Alta Gracia, mbi Seria Kordoba. Tani, ai do të kishte kushte shumë më të mira për përmirësimin e shëndetit. Sëmundja që nuk i ndahej dhe shëndeti i dobët vonuan shkuarjen e tij në shkollë. Madje, edhe në vitet që pasuan, ai qe i shtrënguar të qëndronte në shtëpi, për periudha të gjata. Karakteristike për të, ka qenë mbajtja e një ditari, sidomos gjatë kohës kur u vu në krye të guerilasve. Në këto fletë vijnë detaje nga luftimet e përditshme, si dhe takimet e larta me personalitete të ndryshme të botës. Vdiq në vitin 1967.

I Perjetshmi

Erdha te te sjell nje mesazh
Nga populli, qe eshte populli im
Thote populli, Che Guevara
Eshte nje genjeshter qe ti ke vdekur

Njerez si ty nuk vdesin
As nga historia as nga koha
E si mund te vdesin ata njerez
Qe jane te perjetshem

Ishe me shume se nje njeri i thjeshte
Ti ishte drite dhe shembull
Keshtu ke per te jetuar ne perjetesi
Ne zemren e popullit.

Kisha nje vella


Julio Cortázar


Kisha nje vella…
Nuk ishim pare kurre
Por nuk kishte rendesi

Kisha nje vella…
Qe ishte ne male,
ndërsa une flija

E kam dashur ne menyren time
e mora zerin e tij te lire si uji
eca ne gjurmet qe ai la kudo qe shkoi

Nuk u pame kurre
Por nuk ka rendesi
Vellai im rri gjithnje zgjuar,
Ndërsa une fle

Vellai im Che
Qe me ndriconte erresiren e plote te nates
Me yllin e tij te madherishem

Fjalët e fundit të Çe Guevarës





Fjalët e tua më kumbojnë si jehonë:


“…Nuk më bëhet vonë që po vdes,


Armët e mia do të vazhdojnë të qëllojnë…..”


Ndjej një brengë në zemër,


Që kohën nuk mund ta kthej dot pas.


Por fjalët e tua janë vetë forca:


“…..E di që keni ardhur për të më vrarë..


Qëlloni frikacakë,


Ju po vrisni vetëm një njeri.”

Kjo pjese e shkeputur nga libri Che Guevara: a revolutionary life
Nga Jon Lee Anderson tregon per viziten e Che-se ne disa vende te botes ku eshte edhe Shqiperia

Kjo fotografi e bere nga Alberto Korda eshte shpallur me te drejte fotografia me e mire e shekullit 20.. I lumte dora ati qe e ka bere kete foto mjafte te mrekullueshme...

Mbas permbysjes se diktatorit Batista dhe kalimit te pushtetit ne duart e popullit. Fidel Kastro ngriti problemin e shperndarjes se detyrave midis atyre , qe kishin udhehqur revulucionin. Kur arriti te vendosej se cili mund ta drejtonte ekonomine e vendit Kastro tha : "Cili prej jush miq eshte ekonomist"?
Che Guevara beri nje pushim kishte qeshur lehte dhe ishte pergjigjur "Une". Atehere fidel kastro ishte drejtuar: "Mire do te jeni ju qe te drejtoni ekonomine e Kubes" Qesh Che Guevara me gjithe zemer dhe vazhdoi te tregoj se fjalen "ekonomist' e kishte kuptuar gabimisht ' Komunist" Sqarohet keqkuptimi por tani ishte teper vone, megjithese ai filloi me zell kete pune qe ta drejtonte ekonomine e vendit...