Pirro i Epirit

Pirro i Epirit (297-272 p.e.s.) ishte një nga komandantët më të shquar të asaj kohe dhe mbret i Epirit dhe i molosëve. Thirrej "shqiponjë" nga ushtarët e tij. U bë i famshëm kur në vitin 280 p.e.s. kaloi ngushticën e Otrantos me 20 000 këmbësorë, 3000 kalorës dhe rreth 200 elefantë, për të luftuar kundër Romës, e cila rrezikonte qytetin e Tarantos. Në krye të ushtrive të përbëra nga molos, thesprotë dhe kaonë, Pirro arriti fitore të dhimbshme kundër ushtrive romake. Në kulturat perëndimore edhe sot shprehja "fitore pirrike" nënkupton një fitore me sakrifica të mëdha.


Pirro gjatë sundimit të Epirit (297-272 p.e.s.)
Në vitin 297 para Krishtit në krye të shtetit të Epirit erdhi Pirroja dhe u bë komandant i plotfuqishëm ushtarak. Gjatë sundimit të Pirros Epiri zhvilloi politikë të pavarur dhe vendosi marrëdhënie diplomatike me shtetet e fuqishme te kohës.Epiri njohu një lulëzim të jetës qytetar, me veprimtari te dendur ndërtimesh në qendrat e vjetra dhe me ngritjen e qyteteve të reja.Pirroja me anë të luftërash e pushtimesh i zgjeroj kufinjët e shtetit të ri të Epirit në kurriz të fqinjëve. Në veri kufinjët i zgjeroi deri te lumi Shkumbin, në lindje deri në Vardar kurse në jug pushtoi tokat deri në Kornit.

Me kërkesën e qytetit Tarant, në vitin 280 p.e.s., Pirroja zbarkoi me ushtri të madhe ne Italinë e Jugut. Në luftën që zhvilloi i theu keq Romakët por edhe Epirotët pësuan humbje të mëdha. Pas disa fitoreve radhazi në Sicili dhe pas humbjes që pësoi në vitin 273 p.e.s., u kthye në Epir ku përsëri nuk qëndroi i qetë. Me ushtrin e tij hyri ne Greqi, ku u vra gjatë luftës qe zhvilloi më 272 p.e.s. në qytetin Agro.

Jeta dhe cilesite e Pirros.
Jeta
Pirroje ishte djali i mbtetit te Epirit.Ne moshen 2 vjeqare ate e perzune nga froni mbreteror.
Miqte e familjes e derguan te Glaukia,mbret i taulanteve.Gjat 10 vjeteve u edukua ne kete mbreteri.Me vone shkoi ne Egjipt.Atje mesoj shkathtesite e luftes dhe u stervit me ushtrine gjimnastikore.
Ne moshen 22 vjeqare kthehet ne atedhe dhe zuri fronin mbreteror.Ne epir ai mbreteroi plot 25 vjet.
Cilesite :
Pirroja ishte i sjellshem dhe i urte .Nderonte njerzit e ditur e te kulturuar e te guximshem,ndersa frikacaket i urrente.
Ishte mik i ushtareve te ciles e therisnin "Shqiponje"

Pirro (296-272 para Krishtit.......Pirroja ishte ,ndoshta, Sundimtari
me i shquar i Epirit .Ai, si pasardhes i larget i Akilit, ishte biri i
Akidit. Kusheriri i Aleksandrit te Molosise, qe sundoi Moloset e
Janines. Fatkeqesisht Akidi u ngaterrua ne grindje politike familjare e
krahinore dhe, si rrjedhoje, ne fillim humbi mbreterine e pastaj edhe
jeten ne vitin 313 para Kr. i biri tij, Pirroja ne ate kohe vetem 6
vjec, u shpetua nga Glauku, Princi i fisit Ilir te Taulanteve. Ne
moshe te re ai hipi ne fron per nje kohe te shkurter, por u rrezua
prej tij dhe filloi karrieren ushtarake me Antigonin e Maqedonise,
Komandantin veteran qe kishte sherbyer me Aleksandrin e
Madh. Ne njeren nga betejat ai u kap rob dhe u dergua si peng ne
Aleksandri. Aty fitoi admirimin e Ptolemit, i cili i dha per grua te
bijen dhe ne vitin 296 para Kr.e vuri perseri ne fronin e mbreterise
se tij. Pirro gezonte nam per fisnikerine dhe trimerine e tij ne beteje.
Epirotet e quainin "Shqiponje". Sipas nje tradite Shqipetare
pretendohet se emri "Shqipetare" (Bij te Shqipes) e ka origjinen nga
thenie e Pirros. Kur dikush levdonte zhdervjelltesine e levizjes se
trupave te tij, ai i pergjigjet me krenari se nje gje te tille ishte
normale, pasi ushtaret e tij Ishin "Bijte e Shqipes", keshtu qe livjet
e tyre. Natyrisht u shembellenin fluturimeve te madherishme te
mbretit te shpendeve. Sipas nje versioni tjeter, disi te ndryshem,
kur trupat e tij thurnin levdata sulmeve te tij te guxishme e te
shpejta dhe e quanin "Shqiponje" ai iu pergjigjej se ata ishin Flatrat
e tij , qe benin te mundur fluturimin e shpejte te shqiponjes . Thuhet
se kjo coi ne adoptimin e ketij emri , te cilin Populli shqiptar e perdor
edhe sot e kesaj dite. Pra jo "ALBANE" por "Shqipetare" ose "Bij te
Shqipes".